Rolexencyclopedie

In 1937 introduceerde Rolex de ref 3346 ‘Zerographe’ omdat ze wilden laten zien dat ze een chronograaf konden maken met een eigen uurwerk (tot dan toe hadden alle chronografen een uurwerk van een toeleverancier).

Het was ook de eerste Rolex met een draaibare lunette die rode en zwarte markeringen had en Arabische cijfers.

Het hand opwindbare uurwerk had een paar extra componenten om een primitieve ‘fly-back’ functie te creëren. Door deze functie liep de ‘sweeping’ secondewijzer continue totdat je de knop bij ‘2’ indrukte. Dan stopte de wijzer direct, ging terug naar ’12’ en begon onmiddellijk weer te lopen. Groot nadeel hiervan was dat je de secondewijzer niet stop kon zetten op de verlopen tijd omdat, wanneer je de knop indrukte, de wijzer direct naar ’12’ ging.

De ref 3346 ‘Zerographe’ is mogelijk de zeldzaamste van alle Rolex horloges. Met de beperkte informatie die er is (Rolex laat hier niet veel over los) is het waarschijnlijk dat er slechts 12 exemplaren zijn gemaakt waarvan er nu 4 bekend zijn.
Het belang van ref 3346 in de Rolex historie kan niet voldoende benadrukt worden. Het was de eerste Rolex met een in huis ontwikkeld chronograaf uurwerk, met een draaibare lunette en met een Oyster kast met drukknop. Ref 3346 heeft invloed gehad op de Bubbleback Oysters uit het begin van de 20ste eeuw en later op modellen als de Thunderbird, de Turn-o-graph, de Submariner en de Daytona.

Ter afsluiting twee zeer informatieve teksten van Christie’s bij een ref 3346 die zij te koop hadden:

Lot Description
Rolex. An extremely rare, historically important and very attractive stainless steel continuous flyback chronograph wristwatch with black lacquer California dial, revolving bezel, stainless steel bracelet and box
Signed Rolex Oyster, Zerographe, ref. 3346, case no. 146’276, circa 1937
Cal. 10 1/2”’ mechanical movement, 17 jewels, Patented Super Balance, black lacquer dial, luminous Roman and Arabic numerals, luminous mercedes hands, central continous chronograph seconds hand, outer gilt railway minute divisions, tonneau-shaped water-resistant-type case, inclined rotating bezel calibrated for 60 units with Arabic five minute divisions and red baton quarters, screw down crown, screw back, single circular flyback chronograph button in the band for start/stop and return-to-zero, stainless steel bracelet and Rolex deployant clasp, case, dial and movement signed
32 mm. diam.

Lot Notes
With Rolex original fitted red felt presentation box with a red sticker attached to the front bearing the company’s name. The box is lined on the inside with the imprint of a Rolex crown and the words “Waterproof Anti-Magnetic Unbreakable Glass” and is adorned with a gilt paper sticker with the red writing “The Highest Honours Ever Awarded By London, Paris and Geneva Observatories”.

The Rolex Zerographe is so rare that even the most important key literature about Rolex does not fully explain the watch or provide complete information in regards to its genesis, numbers of watches produced and historical context. This is the regrettable consequence of two important facts: firstly, according to our knowledge and after extensive research, there is no period Rolex advertisement featuring this model. Secondly, there is no official information at Rolex available today in regards to reference 3346 Zerographe, so scholars and collectors find it nearly impossible to draw final conclusions.

The most important source of information however are the watches known to have survived and there are astonishing facts that came to light when speaking to their current owners: in fact, we were able to identify four watches of reference 3346 and their serial numbers are 146’270, 146’271, 146’275 and 146’276, the present watch. Whereas decades ago production numbers in the range of 50 were rumoured, we can nearly scientifically confirm that probably not even a fraction of such quantity was ever produced. In fact, simple probability calculation concludes that if four watches of an undetermined number ever produced have serial numbers falling in a sequence not further apart than 7, then the total produced can statistically be at best 12.

We understand today that the Zerographe reference 3346 was the first Oyster chronograph model produced by Rolex and furthermore the first to be powered by an in-house movement. What made the 10 1/2 lignes sweep seconds movement special was the addition of a return-to-zero or fly-back mechanism. The timing of a single event was possible by rotating the bezel to match the minute hand and returning the seconds hand to zero by means of the pusher. The elapsed time could then be measured on the bezel.

It is characterized by a continuous chronograph seconds hand, which will go around the dial without stopping. This is different from ordinary chronographs, which will have one or two buttons to affect stop, start and return-to-zero and where the chronograph hand will not run unless activated. Once the Zerographe is wound, the mechanism, including the central chronograph seconds hand, will run continuously. A strong push on the chronograph button will return the chronograph seconds hand to zero. However, in order to keep the chronograph seconds hand at zero the chronograph button must be kept pressed down. Once the pressure is released from the chronograph button, the central chronograph hand will continue its travel around the dial.

Considered a crossover between a Rolex bubble back watch and Rolex chronograph, Zerographe reference 3462 marks a turning point in Rolex history. In fact, it was this model which was the first one given a revolving bezel, later found on the “TURN-O-GRAPH” and “SUBMARINER” families (but only some 15 years later!). The company used the name Zerographe and Centregraph interchangeably for this type of single button flyback chronograph mechanism. However, the “crowned” watch manufacturer gave the Zerographe with reference 3346 a calibrated bezel, while the Centregraph with reference 3462 has a milled bezel with dot and baton markers.

Jaap Bakker

Een paar jaar geleden had veilinghuis Christie’s een zeer interessante Rolex te koop. Het was een Submariner ref 5514, een model dat speciaal gemaakt was voor COMEX (Compagnie Maritime d’Expertises). Ref 5514 is nooit op de markt geweest voor gewone klanten.
Het verschil tussen het COMEX horloge en de civiele versie, ref 5513, was het helium ventiel aan de linker zijde van de kast (hetzelfde als het ventiel op de Sea-Dweller). Er zijn slechts 150 exemplaren van de ref 5514 gemaakt.

Als dit horloge een ref 5514 voor COMEX was geweest was het al zeer zeldzaam maar dit exemplaar was nog specialer. Het had de militaire kenmerken van de Argentijnse Marine. De afkorting ‘A.R.A.’ op de wijzerplaat stond voor ‘Armada de la Republica Argentina’. Op de achterkant stonden zowel het COMEX als het militaire nummer.

Christie’s had zeer interessante informatie over dit horloge, met name over hoe een COMEX Submariner kwam aan de militaire kenmerken van A.R.A.
Dit is de door hen opgestelde tekst:

Lot Description
Rolex. An extremely rare stainless steel automatic wristwatch with sweep centre seconds, hack feature, bracelet, gas escape valve and box, made for COMEX and sold to the Argentine Navy
Signed Rolex, Oyster Perpetual, A.R.A, 660ft=200m, Submariner, COMEX issue no. 449, A.R.A. military issue no. 68507-Ci, ref. 5514, case no. 4’155’925, manufactured in 1977
Cal. 1520 nickel-finished lever movement, 26 jewels, black matte dial marked A.R.A for Armada de la República Argentina, luminous dot, baton and dagger numerals, luminous mercedes hands, luminous sweep centre seconds, tonneau-shaped water-resistant-type case, gas escape valve, revolving black bezel calibrated for 60 units, screw down crown, screw back engraved ROLEX COMEX 449 and military issue number 68507-Ci, stainless steel Rolex Oyster bracelet, case, dial and movement signed
40 mm. diam.

Lot Notes
With Rolex contemporary fitted green presentation box and outer packaging.

The present watch is an exceptionally rare variant of the celebrated reference 5514 made for COMEX, featuring the abbreviation “A.R.A” for “Armada de la República Argentina” (Navy of the Argentine Republic) on the dial and ARA military issue number 68507-Ci engraved on the case back. Until today unknown to the market and to literature, it is believed to be the only reference 5514 with these characteristics to appear at auction.

Reference 5514 is amongst the rarest of all Submariner models, according to literature around 150 examples were made and sold exclusively to COMEX. The model was never available to the public and differs from the regular Submariner by a variety of features, most notably the helium escape valve on the right side of the case and the serial number repeated inside the case back, a characteristic reserved to COMEX and to military watches.

According to research, collaboration between COMEX and ARA dates back to the mid 1970s when Argentina’s state-owned oil company Yacimientos Petrolíferos Fiscales or YPF started the exploration of offshore oil fields.

Prior to the purchase of a semi-submersible platform essential for such project, YPF was looking for scuba divers able to operate in depths of 180 meters. Simultaneously the Argentine Navy was also investigating the possibility of forming divers for deep-sea dives and dives with different gas mixtures, leading to an arrangement with YPF who took a group of Navy divers under contract. Research revealed that between 17 and 30 October 1977, year of manufacture of the present watch, 16 Argentine divers were trained at COMEX Hyperbaric Experimental Centre in Marseille for saturation dives to a depth of 200 meters, using Heliox gas.

It can safely be assumed that COMEX commissioned Rolex with the supply of their reference 5514 watches for the Argentine divers, requesting the inscription “A.R.A” above the depth indication on the dial instead of the commonly found “COMEX”. A wristwatch built to withstand water pressure, in the present case to a depth of 200 meters (660 feet), is a vital accessory for a deep sea diver and essential for calculating the time of dive and controlling the rate of ascent and descent.

The Argentine military issue numbers were most likely engraved to the case backs upon the return of the divers to their home country.

Formerly the property of the son of one of these divers, the present watch stands out by its unmolested, original overall condition, including the contemporary Rolex Oyster bracelet reference 93150, the correct version for reference 5514.

Een korte geschiedenis van COMEX

The Compagnie Maritime d’Expertises (COMEX) was founded in November 1961 by Henri Germain Delauze who has been in charge ever since. The company specializes in engineering and deep diving operations.
It’s main line of business includes hyperbaric testing facilities, oceanographical research ships (Minibex and Janus) and a testing pool.

COMEX was a pioneer in the field of very deep saturation diving. They experimented with the use of hydrogen in the diver’s breathing gas. They started using Heliox and Hydreliox gas mixtures with Hydra I in 1968. This testing finally led to COMEX diver Theo Mavrostomos, with Hydra X in 1992, making a record simulated dive of 701 m in an on shore hyperbaric chamber.

The use of hydrogen was partly driven by the fact that it could help overcome the symptoms of high pressure nervous syndrome (HPNS). But another factor was that COMEX in 1987 was part of a Canadian-French consortium that tried to built the world’s first commercial nuclear mini-submarine. This submarine, Saga, was a prototype intended to be used for oil exploration and development under the Arctic ice. Saga was built on a hull originally constructed by Jacques-Yves Cousteau but not completed due to lack of funds. Saga would have a complete saturation diving system on board. The nuclear power plant would be able to produce large volumes of hydrogen and oxygen through the Electrolysis of water. This would provide plentiful amounts of breathing gas for autonomous diving operations under the Arctic ice cap.
The project suffered tax problems in Canada which caused political repercussions between the French and Canadian governments. Saga did undergo successful sea trials in 1991 but without the intended nuclear power plant. Underwater propulsion was provided by a Stirling engine and surface propulsion by a diesel engine. The project was abandoned and Saga was laid up at Marseille.

Today COMEX is still a famous company that is at the forefront of everything having to do with diving.
The following is a list of their customers:

Defence
Offshore industry
Engineering industry
University hospitals and other hospitals
Scientific research (physiology)
Search, survey, salvage and recovery operations on wrecks
Media (photography and motion pictures)
Underwater tourism
Maritime expertise
Underwater archaeology
Hydrography
Salvage
Insurance

Een korte geschiedenis van A.R.A.

De Argentijnse marine werd volgend op de meirevolutie in 1810 in de toenmalige Spaanse kolonie opgericht. Vanaf 1814 ging de marine een belangrijke rol spelen in de Argentijnse Onafhankelijkheidsoorlog die Argentinië in 1918 losmaakte van Spanje. Gedurende de 19e eeuw had Buenos Aires nog een beperkte geschiedenis op het gebied van de marine en daardoor waren de meeste mensen binnen de marine van buitenlandse afkomst. Admiraal William Brown die uit Ierland kwam heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld. Op het einde van de 19de eeuw werd ze gemoderniseerd.

Afb.: Admiraal William Brown

Gedurende de beide wereldoorlogen bleef Argentinië neutraal. In de naoorlogse periode kwamen de maritieme luchtvaart en het korps mariniers onder direct bevel van de marine. Argentinië en Brazilië werden de enige Zuid-Amerikaanse landen met twee vliegdekschepen in dienst.
In de jaren 1960 en -70 was de marine betrokken bij incidenten met Russische vissersboten die Argentiniës territoriale wateren betraden. In 1966 werd zo’n boot beschoten nadat die escorte naar Mar del Plata weigerde.
De marine was ook betrokken bij alle militaire staatsgrepen die in de 20ste eeuw plaatsgrepen in Argentinië. Ze speelde ook een sleutelrol bij de bezetting van de Falklandeilanden in 1982, maar waagde zich niet buiten de kust gedurende de daaropvolgende Falklandoorlog met het Verenigd Koninkrijk nadat die een schip, de kruiser ARA General Belgrano, had getorpedeerd. De maritieme luchtmacht speelde wel een grote rol tijdens het conflict door verschillende Britse schepen tot zinken te brengen. Ook vocht het Argentijnse korps mariniers mee tegen de Britten op de Falklandeilanden. In 1991 nam de Argentijnse marine met verschillende schepen deel aan de Golfoorlog.
Na deze – verloren – oorlog werden alle nog uit de Tweede Wereldoorlog daterende torpedobootjagers uit vaart genomen en vervangen door de nieuwe Duitse MEKO-klassen. Ook beoogde men de aanschaf van zes nieuwe Duitse onderzeeërs, hoewel hier om economische redenen slechts twee van gebouwd werden.
In 1997 boette de marine in aan capaciteit toen haar enige amfibisch landingsschip uit dienst werd genomen. In 2000 volgde ook één van de vliegdekschepen dat eveneens niet werd vervangen. Argentijnse marinejachtvliegtuigen oefenen geregeld op Braziliaanse en Amerikaanse vliegdekschepen.

Jaap Bakker

Op 3 mei 2011 werd de Italiaan Gian Riccardo Marini benoemd tot wereldwijd CEO van Rolex. Het voormalige hoofd van Rolex Italië (vanaf 2000) verving daarbij het reeds lange tijd zittende hoofd Bruno Meier.

Rolex oprichter Hans Wilsdorf besloot in 1932 om zijn horloges in Italië te gaan distribueren via de Italiaanse dealer Franco Locatelli. In 1947 besloot Locatelli om samen met Ronchi, de eerste Rolex dealer in Milaan, en Renato Marini te starten met ROMALO.
De zonen van Renato Marini, Gian Riccardo en Giancarlo, raakten in de 70er jaren betrokken bij het bedrijf. Gian Riccardo werd al snel de commerciële directeur van de onderneming. In 1980 startte ROMALO met zijn eerste service centrum wat zich al snel ontwikkelde tot een belangrijk internationaal instituut voor het trainen van Rolex dealers. Pas eind 1993 werd ROMALO een volwaardig onderdeel van Rolex Italië SpA.

Gian Riccardo Marini is verantwoordelijk voor de belangrijke merkassociaties met zeilen en golfen en het hierbij creëren van limited editions. Als Marini het heeft over het unieke van een Rolex horloge omschrijft hij dit als: “object of passion and luxury, but also an important personal investment”. De hele marketing heeft ervoor gezorgd dat Rolex een van de meest solide luxemerken ter wereld is.

Nadat Marini voor zijn werk in aanraking was gekomen met zeilen bleek deze sport voor hem liefde op het eerste gezicht te zijn. In een interview in Yacht Online werd hem gevraagd of hij kon verklaren waarom luxemerken in het algemeen en horlogemerken in het bijzonder in al maar toenemende mate de zeilsport willen sponsoren.
Marini gaf het volgende antwoord:

“I can’t really say why any other company is interested in the sector. But what is certain is that we were at the forefront in that regard: Rolex was the first watch brand in the world to launch an advertising campaign built around the sea and that was in 1926. Our watches were also the first official timepieces for the America’s Cup. The power of teamwork, cutting-edge technologies, toughness, resistance, man as protagonist: they’re all the values our company recognised in sailing and that’s why we chose it as our preferred sponsorship sport. Now, of course, everyone has gotten in on the act with testimonials, etc. but maybe that’s just because there’s very little spirit of initiative when it comes to looking for new avenues of communication.”

De laatste grote deal die Marini heeft afgesloten is een 10-jarig sponsorcontract ter waarde van $ 350 miljoen om de wereldwijde partner en officiële tijdwaarnemer te zijn van de Formule 1. De deal is in ieder geval gesloten om te voorkomen dat concurrent Omega de leidende positie zou overnemen. Volgens een rapport van de Digital Luxury Group DLG) dat in april 2013 verscheen is het gat tussen Omega en Rolex de afgelopen jaren steeds kleiner geworden, van 8,4% in 2009 tot 2% in 2012.
Op onderstaande foto staat Marini met Bernie Ecclestone, de baas van de F1.

Naar aanleiding van het sponsorcontact met de F1 heeft Rolex een zeer interessante, strikt gelimiteerde Rolex Daytona uitgebracht. De volledige naam van het horloge is:

Rolex Daytona FORMULA 1 Limited Edition BREVET+ PVD DLC

Brevet is een Zwitsers bedrijf dat op hun website aangeeft het volgende te doen:

‘About BREVET +

BREVETPLUS specialises in customising and re-designing High End wristwatches at our customers request. BREVETPLUS is proud to be the first company to introduce ADLC ( AMPHOROUS DIAMOND LASER LIKE COATING ), DLC and PVD Coatings.

BREVETPLUS is an independent company providing customisation to original brands. We are not affiliated to any watch manufacturer and operate independently and in an unofficial capacity. BREVET + primarily focuses on achieving unique designs and concepts through its research and development. Our aim is to deliver an irreplaceable watch to our client.

Brevetplus are to watches what Zagato is to Cars.’

De belangrijkste gegevens over de Daytona BREVET+ zijn:
BLACK ROLEX DAYTONA Formula 1 Limited Edition

BREVET + Rolex FORMULA 1 DAYTONA STAINLESS STEEL & DLC

BREVET + Limited Edition – Customised Rolex Daytona Formula 1 Limited Edition
BREVETPLUS® BREVET PLUS®
ROLEX BREVET + OFFERS WORLD’S FIRST ADLC COATED ROLEX.
Launch Date: March 2013

THIS SPECIAL CUSTOMISED ROLEX IS AVAILABLE IN BOTH STAINLESS STEEL AND ALL BLACK DLC COATING.

BLACK AMPHOROUS Diamond Like Carbon matte coating
44 jewels movement
Sapphire crystal
Individual case back engraved (xx-13)
Water proof 100m/300ft
Comes with fitted box
2 years in house BREVET+ warranty for a mechanical failure.
LIMITED RUN of 13 Pieces ONLY

Price: 23.141 euro
This watch is also available in stainless steel at: £14750.

Watches are supplied with or without BREVETPLUS INSCRIPTION on the dials.

Jaap Bakker

“I’ve always dreamed of diving to the deepest place in the oceans. For me it went from a boyhood fantasy to a real quest, like climbing Everest, as I learned more about deep-ocean exploration and became an explorer myself in real life. This quest was not driven by the need to set records, but by the same force that drives all science and exploration … curiosity.

So little is known about these deep places that I knew I would see things no human has ever seen. There is currently no submersible on Earth capable of diving to the ‘full ocean depth’ of 36,000 feet. The only way to make my dream a reality was to build a new vehicle unlike any in current existence. Our success during seven prior expeditions building and operating our own deep-ocean vehicles, cameras, and lighting systems gave me confidence that such a vehicle could be built, and not just with the vast resources of government programs, but also with a small entrepreneurial team.

It took more than seven years to design and build the vehicle, and it is still a work in progress. Every dive teaches us more, and we are continuing to improve the sub and its systems daily, as we move through our sea trials.” —James Cameron

Op 23 januari 1960 daalden Jacques Piccard en Lt. Don Walsh, een duikboot commandant van de US Navy, met het vaartuig Trieste af in de Mariana Trog in de buurt van Guam. Uiteindelijk verbleven zij 20 minuten op een diepte van 36.000 feet onder de zeespiegel. Tijdens de afdaling hadden ze op 30.000 feet krakende geluiden gehoord en toen Piccard op de bodem van de Trog scheuren in de ramen van de Trieste zag besloot hij om weer terug te keren naar de woelige baren bij Guam.

Regisseur James Cameron is altijd al gefascineerd geweest door het leven op grote diepten in de wereldzeeën. Hij was reeds 71 keer met verschillende duikboten, voornamelijk Russische MIG boten, mee geweest toen hij rond 2002 het plan opvatte om af te gaan dalen in de Mariana Trog. Tegelijkertijd zijn nog 3 andere partijen die deze expeditie aan het voorbereiden zijn. Daaronder zijn een aantal bekende personen, de grondlegger van Google Eric Schmidt en Virgin topman Richard Branson.
In juni 2011 valt een grote eer ten deel aan Cameron: hij wordt door de National Geographic Society opgenomen in de groep van gast-onderzoekers. Samen met National Geographic en Rolex maakt Cameron het definitieve plan om de eerste bemande duik sinds 1960 te gaan maken en de eerste solo duik.

Op 23 juni 2012 om 5.15 uur glijdt de Deepsea Challenger, de duikboot van Cameron, ongeveer 300 km ten zuidwesten van Guam in het water. Na 2.36 uur bereikt Cameron de bodem van de Trog. Hij blijft daar 3 uur lang om met de grijparm op zijn vaartuig materiaal en dieren te verzamelen en foto’s en 3D filmmateriaal te maken. Dit is het grote verschil met het avontuur in 1960 waarbij Piccard en Walsh slechts 20 minuten op deze diepte verbleven en geen verder onderzoek deden.

In 1960 had Rolex speciaal voor de duik van Piccard en Walsh de Deep Sea Special ontwikkeld. Dit horloge was aan de buitenkant van hun vaartuig, de Trieste, bevestigd en doorstond de blootstelling aan de enorme druk op een diepte van ruim 10 km zonder schrammetje.

In 2008 kwam Rolex met de opvolger van de welbekende Sea-Dweller op de markt, genaamd de Sea-Dweller Deepsea. Waar het vorige model reeds waterdicht was tot een diepte van 1.220 m, kon de Deepsea gaan tot 3.900 m.

Voor de missie van James Cameron ging Rolex weer een stuk verder. Ze maakten de Deepsea Challenge 2012, wat een doorontwikkeling was van de Sea-Dweller Deepsea. Technische aspecten van het model uit 2008, zoals het Ring Lock System, de Triplock kroon en de kastbodem in titanium, werden overgenomen.

De Deepsea Challenge werd klaargemaakt om de waterdruk op een gigantische diepte van 12.000 km te kunnen weerstaan. Hiervoor was een drukkamer nodig waarin tot 1.500 bar getest moest kunnen worden. Rolex ontwikkelde in samenwerking met het Franse duikbedrijf COMEX (waar Rolex ook jarenlang Submariner’s en Sea-Dweller’s voor heeft gemaakt) een tank voor deze testen. Onder deze omstandigheden is er op het horlogeglas een druk van 17 ton, op de achterzijde 23 ton en op het middenstuk 40 ton.

De bestandheid tegen deze enorme druk wordt bereikt door een nog grotere kast en sterker saffier glas. De diameter van de Deepsea Challenge bedraagt 51,4 mm en met een hoogte van 28,5 mm is hij 10,8 mm hoger dan de ook niet slank te noemen Sea-Dweller Deepsea. Het saffier glas heeft een dikte van 14,3 mm (het seriemodel 5,5 mm).
Als men de Deep Sea Special uit 1960 vergelijkt met de Deepsea Challenge uit 2012 blijkt hoeveel winst er door Rolex geboekt is op het gebied van horlogebouw en met name het materialen gebruik. De versie uit 2012 is 7,5 mm minder dik dan het horloge uit 1960.
Aangezien de Deepsea Challenge bevestigd werd aan de robotarm aan de buitenkant van het vaartuig was een heliumventiel strikte noodzaak.

Mede door het filmpje op YouTube dat het ontwerpen en bouwen van de Deepsea Challenge 2012 laat zien werd er onder verzamelaars druk gespeculeerd of Rolex met een (gelimiteerde) oplage op de markt zou komen. Helaas is dit nooit gebeurd.

Jaap Bakker

Met ingang van 2013 is Rolex een wereldwijd partnerschap aangegaan met de Formule 1. Rolex omschrijft deze verbintenis als volgt:

“Rolex has forged a long-term partnership with Formula 1 as Global Partner and Official Timepiece, reinforcing its long-standing commitment to motor racing and its support of world sport at the very highest level.
This new association with the pinnacle of motor sports brings together two leaders in their fields who share a passion for performance, precision, excellence and superlative engineering.”

De afgelopen seizoenen werd er in de F1 met 2,4 liter V8 motoren zonder compressor gereden maar vanaf 2014 zal er gebruik gemaakt moeten worden van een V6 blok met 1,6 liter inhoud met een turbo die een ‘energy recovery system’ (ERS) bevat. De ERS zal worden aangedreven door de uitlaat en zal ongeveer 160 pk extra geven gedurende ruim 30 seconden per ronde. De motoren zullen maximaal 15.000 tpm mogen maken en moeten het ongeveer 5.000 km volhouden, in tegenstelling tot de huidige 2.000.
Gecombineerd met andere significante veranderingen aan de auto’s zijn dit de meest ingrijpende wijzigingen in de sport sinds tientallen jaren.

De uitdaging voor fabrikanten die de motoren voor 2014 zullen gaan leveren is dat er sprake is van een volledig nieuw concept voor de aandrijving van F1 auto’s. Dankzij ERS is er sprake van een hybride motor en dat zorgt ervoor dat er veel opnieuw bedacht zal moeten gaan worden.
De turbo is een nieuw type dat tot 25.000 tpm kan maken. Dit alles vergt zeer complexe elektronica en motormanagement (er wordt nu gezegd dat ieder team in 2014 gebruik zal maken van het TAG McLaren 320 motormanagement dat de FIA kan uitlezen). In de meeste gevallen zal de turbo bevestigd worden centraal op de achterzijde van de motor wat dichtbij de elektronica is. De temperatuur daar zal kunnen oplopen tot 1.000 graden C en het zal niet eenvoudig zijn daar een oplossing voor te vinden (een optie is het aanbrengen van koolstofvezel rond het uitlaatsysteem).

Bij het opstellen van de nieuwe regels voor 2014 samen met de FIA is overeengekomen dat het motorvermogen praktisch hetzelfde moet zijn als het nu is. Een huidige F1 motor heeft ongeveer 750 pk plus de 80 pk van het KERS systeem. Volgend jaar zullen de motoren 600 tot 650 pk hebben en een additionele 160 pk van het ERS.
Ook een nieuwe regel is dat de benzinetoevoer van de auto nog maar 100 kilo per uur mag zijn. Ferrari vreest dat het hierdoor kan voorkomen dat coureurs op benzineverbruik gaan racen en niet voor de volle 100%. Bovendien is de verwachting dat er, zeker in het begin van het seizoen, mensen zonder benzine komen te staan.
De chassis constructeurs zijn hun hoofd aan het breken hoe ze het nieuwe motorblok moeten gaan plaatsen omdat enerzijds het blok zwaarder is geworden maar anderzijds wordt er minder brandstof meegenomen. De gewichtsverdeling zal hierdoor drastisch anders worden.

De verwachting is dat de betrouwbaarheid van het aandrijvingsaggregaat en het benzineverbruik de grootste problemen zullen vormen voor alle F1 teams in 2014. Daarnaast is het zo dat de coureurs achter het stuur heel erg goed zullen moeten nadenken over hoe ze het optimale uit de hybride krachtbron kunnen halen om veilig de finish te halen, het liefst als eerste.

Jaap Bakker

Sinds 5 november 2011 hebben Hublot en Ferrari besloten om innig samen te gaan werken. Deze afspraak houdt in dat Hublot nu het officiële horloge is van Ferrari en de Scuderia Ferrari, de officiele ‘Timekeeper’ is van Ferrari, Scuderia Ferrari en Ferrari Challenge; eveneens is zij partner in Ferrari ‘special events’.

“This collaboration, rich in a host of synergies, gives Hublot a massive boost along the road.”

Jean-Claude Biver
Hublot Chairman

“Exclusivity, technology, passion, style”: Hublot and Ferrari share many core values and this new partnership between two such highly prestigious brands is an important milestone for both.

Luca Cordero di Montezemolo
Ferrari S.p.A. President

Het legendarische ‘brand’ Ferrari ontstond op 1 december 1929. Het was toen dat de ouders van heldenpiloot Francesco Baracca het symbool van het steigerende paard doneerden aan de Scuderia Ferrari; het symbool was geplaatst op een kanariegele ondergrond, de kleur van de stad Modena.
De eerste Ferrari ontstond in 1947 en werd de 125 S genoemd. De raceauto had een V12 motor waarbij ‘125’ stond voor de inhoud per cilinder in kubieke centimeters. Deze naamgeving was de start van een traditie binnen Ferrari.

Om de samenwerking met Ferrari direct duidelijk te beklinken heeft Hublot de Big Bang Ferrari ontwikkeld.
De kast heeft een diameter van 45.5 mm, groter dan normaal, en een cilindrische lunette dat prachtig het uurwerk laat zien door de wijzerplaat van saffier glas. De kroon met index (waarbij Hublot’s ‘H’ zichzelf automatisch positioneert om in een lijn te blijven staan) heeft verlengde drukknoppen die gefixeerd zijn op een roterende as zoals de pedals aan het stuur in een Ferrari; de kast is ingelegd met carbon fiber.
Het horloge wordt geleverd met twee uitwisselbare banden met een innovatief snel verwisselbaar systeem dat geïnspireerd is door het veiligheidssysteem van een autoriem. De ‘tone on tone stitching’ verwijst naar het vakmanschap van Ferrari op het gebied van bekleding en hun eeuwenoude leder vakmannen broeders uit Modena, Schedoni.
Het steigerende paard, subtiel gemaakt met reliëf, bevindt zich op 9 uur terwijl de minuten teller, waarvan de wijzers en de wijzerplaat verwijzen naar het dashboard van de 458 Italia, zich bevindt op 3 uur en wordt gecomplementeerd door de datum weergave in ‘Modena’ geel.
Het uurwerk in de Big Bang Ferrari is het Hublot Unico 1241 automatisch chronograaf kaliber. Het uurwerk bestaat uit 330 componenten en het tikgetal bedraagt 28.800 bph. De gangreserve bedraagt 72 uur.
Naast een kast van titanium is de Ferrari ook te verkrijgen in het door Hublot ontwikkelde Magic Gold. Het is een mengsel van keramisch materiaal en 18 krt goud en minstens tweemaal meer kras bestendig dan zuiver goud. Het materiaal is donkerder dan puur goud en het heeft een lichte groen-grijze tint.

Hieronder volgen de technische specificaties zoals die door Hublot zijn verstrekt voor de Big Bang Ferrari:

BIG BANG FERRARI MAGIC GOLD, BIG BANG FERRARI TITANIUM – Tech specs from Hublot:

References 401.MX.0123.GR (BIG BANG FERRARI MAGIC GOLD) 500-piece limited edition

401.NX.0123.GR (BIG BANG FERRARI TITANIUM) 1000-piece limited edition

Case Diameter: 45.5 mm – polished Magic Gold or satin-finished Titanium

Bezel: Polished Magic Gold or satin-finished Titanium

6 H-shaped black PVD titanium screws, countersunk, polished & locked (Magic Gold)

6 H-shaped countersunk, polished & locked screws (Titanium)

Crystal: Sapphire with interior/exterior anti-reflective coating

Bezel lug: Black composite resin

Lateral inserts: Black composite resin with carbon insert at 9 o’clock

Crown: Micro-blasted and polished black PVD titanium (Magic Gold), Micro-blasted and polished titanium (Titanium), Black rubber insert with Hublot logo

Push-buttons: Micro-blasted and polished black PVD titanium (Magic Gold), Micro-blasted and polished titanium (Titanium), Black rubber insert on the push-piece at 2 o’clock, Engraved Ferrari logo with red lacquer on the push-piece at 4 o’clock

Case-back: Micro-blasted and polished black PVD titanium

Sapphire crystal with interior anti-reflective treatment

Water resistance 10 ATM, i.e. approx. 100 meter
Dial: Sapphire with white Hublot logo transfer

Rhodium-plated Ferrari prancing horse applique

Satin-finished rhodium-plated or 2N gold-plated indexes

Hands: Satin-finished rhodium-plated white SuperLuminova™ (Titanium) or 2N gold-plated black SuperLuminova™ (Magic Gold)

Minute counter hand with Ferrari red coating

Movement: HUB 1241 Unico movement, developed and manufactured in-house by Hublot, self-winding chronograph

Date: Yellow window at 3 o’clock

Oscillating weight: Satin-finished and micro-blasted black coating, imitating the shape of a wheel rim

Power reserve: Approximately 72 hours

Straps: Black rubber strap with central rubber decoration, alcantara and tone-on-tone stitching or black rubber, scedoni leather and tone-on-tone stitching

Clasp: deployant buckle in satin-finished black PVD titanium with carbon insert (Titanium) or satin-finished titanium with carbon insert (Magic Gold)

Met dank aan Wilfred Muhring, Shop Director Schaap & Citroen Utrecht

Jaap Bakker

Rolex is zonder twijfel het merk dat het meeste invloed heeft gehad in de horlogewereld. Vraag een willekeurige persoon op straat om een horlogemerk uit het hogere segment op te noemen en 9 van de 10 zal Rolex noemen. Met een verbazingwekkende geschatte omzet van 3 miljard per jaar werd Rolex niet voor niets een plekje toebedeeld in de lijst van 100 meest waardevolle wereldwijde merken. Ik zal toelichten waarom Rolex dit in mijn ogen absoluut verdient heeft.

Rolex heeft door de jaren heen een zeer eigenzinnig pad bewandeld. Vanaf het begin tot vandaag de dag maken ze louter duurzame horloges van hoge kwaliteit met een eeuwigheidswaarde. De filosofie van Rolex was dan ook dat ze betrouwbare, degelijke horloges produceerde die lang mee konden, zodoende lieten ze vaak gecompliceerde ‘nutteloze’ functies buiten beschouwing. (Rolex zou bijvoorbeeld nooit een Tourbilon maken). Het zijn altijd erg gebruiksvriendelijke horloges geweest.

Naast de functionaliteit zijn uiteraard ook ‘de looks’ van groot belang geweest. De modellen zijn herkenbaar en erg goed uitgebalanceerd. Ze wijken bovendien niet snel af van hun modellen, onder het mom van ‘never change a winning formule’ worden slechts kleine veranderingen aangebracht in de lijnen. Een goed voorbeeld is als je een Submariner van 1954 bekijkt en een van vandaag de dag; zodoende mag je ook zeer zeker concluderen dat het tijdloze horloges zijn en niet aan mode onderhevig. Als Rolex dan ook een nieuwe lijn introduceert staat de horloge minnende wereld op z’n kop (onlangs bij de Sky-Dweller).

De praktische kant en het uiterlijk zijn reeds besproken en verklaren een groot deel van het succes, echter wel in combinatie met nog een factor: de Marketing. Uit een ondernemend perspectief kan je niets anders dan respect hebben voor Rolex. Een goed product hebben is één ding, maar dan moet je het ook nog goed op de markt weten te brengen en dat heeft Rolex ijzersterk gedaan. Bij de introductie van de waterdichte Oyster case zwom iemand het kanaal van Engeland naar Frankrijk over met uiteraard een Rolex om zijn pols, dit is slechts één van de vele publiciteitsstunts van Rolex die bij belangrijke gebeurtenis altijd haantje de voorste was; zoals bij bijvoorbeeld de beklimming van de Mount Everest (alleen bij de maanlanding was Omega ze voor, ik heb nog altijd het idee dat Rolex dat tot op de dag van vandaag maar moeilijk kan slikken.) Rolex creëerde de illusie dat als je echt iets betekende dat je dan een Rolex om je pols moet hebben, het is dan ook uitgegroeid tot een waar statussymbool. Onderstaande afbeelding illustreert goed hoe Rolex dat aanpakte met teksten als ‘If you were flying the Concorde tomorrow you’d wear a Rolex’. Het lijstje bekende mensen die een Rolex dragen is enorm en indrukwekkende met namen als Paul Newman, Eric Clapton, Pele en uiteraard niet te vergeten James Bond (in veel films).

Niets meer dan lof voor Rolex. Na dit verhaal begrijpt u ongetwijfeld dat ik blij ben om dagelijks met Rolex te werken bij Amsterdam Vintage Watches. Hier werken wij dag in dag uit met de mooiste modellen uit de geschiedenis van Rolex, want nee wij verkopen geen nieuwe Rolex horloges, maar vintage modellen. Met zo’n rijke geschiedenis als die van Rolex is het prachtig om iets concreets daar uit in je handen te houden of om je pols te dragen, want ik verkies zondermeer de vintage Rolex over de moderne. De markt van vintage Rolex verzamelaars is enorm (eerder genoemde Eric Clapton is een bekende verzamelaar die onder andere in bezit was van de Rolex ‘albino’ Daytona uit ’71 die voor meer dan $ 500.000 werd geveild) en er worden ook enorme bedragen voor betaald. Voor een Rolex Ref. 4113 uit 1942 werd op Christies meer dan een miljoen dollar gerealiseerd. Nu het dan toch over geld gaat is er nog een voordeel van Rolex dat aan bod moet komen. Vintage Rolex horloges, mits helemaal origineel en in voldoende staat, zijn zeer waardevast en niet zelden stijgen ze zelfs in waarde. Nog een goeie reden om langs te komen bij Amterdam Vintage Watches aan de Singel in Amsterdam en er zelf een aan te schaffen.

Ik buig mijn linkerarm en kijk op mijn pols, mijn Rolex ‘Pepsi’ GMT uit 1969 lacht naar me, en ik lach terug.

Jasper Lijfering
Amsterdam Vintage Watches (www.amsterdamvintagewatches.com)

Heeren Shoes & Shirts (www.heerenshoes.com) maakt prachtige producten voor de man die goed gekleed doch niet direct in het oog springend over straat wil gaan. Alleen de echte kenner ziet in iedere context welke kwaliteit een dergelijke man om het lijf heeft. Dit kan een wit overhemd zijn van de fijnste Egyptische katoen of een subtiele suède riem. Voor wie iets expressiever wil zijn, zijn er de werkelijk schitterende Chelsea boots van bruin struisvogelleer. Ook zwarte veterschoenen van pijlstaartrog (‘stingray’) leer kunnen bij Heeren Shoes & Shirts aangeschaft worden.

Er blijft nu echter een prangende vraag over. Wat ga ik om mijn pols dragen? Laat ik zien hoe sportief ik wel niet ben en koop ik een Casio G-Shock? Hou ik het bij een klassiek uitziend, goudkleurig horloge, kwarts aangedreven en met leren bandje, dat ik voor een paar honderd euro bij de Bijenkorf koop? Het horloge van opa dat ik eigenlijk nooit draag en dat gereviseerd moet worden?
Vanzelfsprekend is de keuze aan u maar een vintage Rolex horloge is zeker een optie die u moet overwegen. Rolex horloges zijn zeer waardevast, robuust en bovenal heel mooi. Met een Rolex koopt u een mechanisch kunstwerk dat onder de meest gure omstandigheden de tijd nauwkeurig blijft aangeven. Het in 1908 door de Duitser Hans Wilsdorf gestarte horlogemerk heeft een lange en uitermate boeiende geschiedenis. Zo is Rolex de uitvinder van de Oyster (1926), het eerste volledig waterdichte horloge. Daarnaast heeft Rolex talloze certificaten op het gebied van nauwkeurigheid weten te verwerven.

Hieronder volgen een aantal suggesties voor een vintage Rolex horloge dat u zou kunnen aanschaffen.

1. Rolex Oyster Datejust (ref 1601) uit 1969

Dit is de klassieker onder de Rolex horloges. Voor de meeste mensen is dit horloge ongeveer het beeld dat ze voor ogen krijgen als de naam Rolex valt. In speelfilms lijkt dit model ongeveer ‘standard issue’ te zijn voor FBI agenten.
Een mooie en zeer bruikbare Rolex gemaakt van stainless steel met een witgouden lunette. Naast de wijzers voor uren en minuten en seconden zit er op 3 uur een datumaanduiding met in het acryl glas een zogenaamde ‘cyclops’ die de datum vergroot weergeeft. Nieuw was dit model waterdicht tot 100 m maar voor oudere horloges kan vaak de waterdichtheid niet meer gegarandeerd worden. De band is van het type Jubilee.
Richtprijs: 2.000 euro

2. Rolex uit de 20er jaren (type ‘rectangular hinged lugs’)

Deze Rolex stamt uit het begin van de 20er jaren en is een herenmodel gemaakt van 9 krt rosé goud. Het uurwerk dient met de hand opgewonden te worden. Het horloge is afkomstig uit de verkoop van Ravenborg collectie in 1997. Het enige waar u rekening mee dient te houden is dat de kasten van vroege Rolex horloges beduidend kleiner zijn dan de huidige; dit exemplaar heeft een kast van 25 mm waar moderne horloges tussen 39 en 42 mm (of nog groter) zijn.
Richtprijs: 3.300 euro

3. Rolex Cosmograph ‘Paul Newman’ (ref 6239)

Dit is een van de meest geliefde Rolex horloges onder verzamelaars. De term ‘Cosmograph’ werd gebruikt om de aandacht te vestigen op de ruimtevaart in de 60er jaren. Vanaf 1964 stond dit model in de catalogi voor Europese kopers, in de USA reeds een jaar eerder. Geproduceerd in stainless steel, 14 en 18 krt goud had dit model, in tegenstelling tot zijn voorganger ref 6238, een tachymeter schaal gegraveerd in de lunette. Hij verschilde eveneens door het hebben van een tweekleurige wijzerplaat: zilver met zwarte tellers of zwart met witte tellers.
Een unieke wijzerplaat, door verzamelaars de Paul Newman (zie artikel: ‘Daytona Cosmograph: de Newman wijzerplaten’ op www.rolexencyclopedie.nl) genoemd en eveneens bekendstaand als ‘exotic’ of ‘tropical’.
Het uurwerk (Valjoux kal 72 B) dient met de hand opgewonden te worden.
Richtprijs: 60.000-80.000 euro (moeilijk aan te geven want afhankelijk van vele factoren)

4. Rolex Precision Chronograph ref 2811

Dit prachtige chronograaf model van Rolex stamt uit de 30er jaren. De kast is gemaakt van 18 krt roze goud en de wijzerplaat is van zilver. Het uurwerk dient met de hand te worden opgewonden. De vroege 2 registers chronograaf horloges zijn zeldzaam. In de eerste plaats omdat de productie gelimiteerd was en in de tweede plaats omdat ze nog niet zo robuust waren als de latere Oysters waardoor er nogal wat exemplaren verloren zijn gegaan. De kast meet 32 mm en de huidige trend dat horloges steeds groter dienen te zijn maakt dat de prijzen van deze ingetogen modellen alleen maar verder omhoog gaat.
Richtprijs: 16.000 euro

5. Rolex GMT Master II ‘Pepsi’

In 1954 introduceerde Rolex de GMT Master die in samenwerking met de piloten en navigators van Pan Am Airways ontwikkeld was. Zij hadden behoefte aan een horloge waarop een tweede tijdzone (‘GMT’ staat voor Greenwich Mean Time) ingesteld kon worden. De GMT Master, en later de GMT Master II, zijn ware Rolex klassiekers en relatief nog betaalbaar. De kleuren van de lunette van de stainless steel modellen hebben er toe geleid dat deze modellen als ‘Pepsi’ of ‘Coke’ omschreven worden. Sinds 1954 zijn er vele varianten uitgebracht van de GMT Master en wat bijvoorbeeld een zeer geliefd type is, is het horloge met de ‘chocolate’ wijzerplaat; Rolex heeft een kleine serie zwarte wijzerplaten geproduceerd waarbij een fout in de zwarte verf zat waardoor deze verkleurde naar donkerbruin.
De meest uiteenlopende mensen hebben de GMT Master gedragen. Zo had acteur Tom Selleck in zijn rol als Magnum P.I. een GMT Master om zijn pols. Chuck Yeager, de man die in 1947 als eerste Mach 1 vloog met de Bell X-1 (zie artikel:’Chuck Yeager: geen vlucht zonder Rolex’ op www.rolexencyclopedie.nl), droeg eveneens een GMT Master.
Richtprijs: vanaf 5.000 euro

6. Rolex Explorer II ‘Orange Hand’ ref 1655

In 1971 introduceerde Rolex de Explorer II ref 1655, een horloge met een extra urenwijzer. Het was ontworpen voor speleologen die bij hun werk heel snel de notie van tijd kwijtraakten en dan niet meer wisten of het ochtend of middag en of het dag of nacht was. Bij de introductie was de secondewijzer recht en de extra urenwijzer in helder oranje. In 1974 werd een lichtgevend rondje aan de secondewijzer toegevoegd en na 1975 was de extra urenhand in stralend rood. De productie van de ref 1655 liep tot 1985.
Over de extra urenwijzer bestaat de nodige discussie. Er zijn vele ref 1655’s die geproduceerd zijn in de tweede helft van de 70er en begin 80er jaren die een oranje wijzer hebben. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de helder rode wijzers verkleurd zijn in oranje, net zoals bekend is dat oranje wijzers verkleuren in geel. Dit soort discussies vinden dikwijls plaats bij vintage Rolex horloges.
Een curieus gegeven bij ref 1655 is dat hij op een gegeven moment door Italiaanse verzamelaars aangeduid werd als de Explorer II ‘Steve McQueen’ terwijl bekend is dat de acteur dit type Rolex nooit gedragen heeft.
Richtprijs: 12.000 euro

7. Rolex Submariner

De absolute klassieker onder de vintage Rolex horloges! Samen met zijn broertje de Sea-Dweller is de Submariner waarschijnlijk het meest gezochte horloge onder de Rolex liefhebbers. Geïntroduceerd in 1954 en direct al een legende geworden omdat James Bond een Submariner droeg.
Het voert hier te ver om alle varianten van de Submariner en de Sea-Dweller (zie artikel: ‘7 Varianten van de Double Red Sea-Dweller’ op www.rolexencyclopedie.nl) te bespreken maar met een exemplaar van deze horloges uit de 60er of 70er jaren zit u altijd goed.
Richtprijs: vanaf 8.000 euro

Jaap Bakker

Op de Baselworld 2013 introduceerde Swatch een mechanisch horloge dat een ware doorbraak betekent op dit gebied. Hoewel Swatch natuurlijk niets met Rolex te maken heeft is deze innovatie dermate interessant dat de ingenieurs van Rolex deze zeker met argusogen zullen volgen.

Dertig jaar geleden heeft Swatch de horloge industrie in Zwitserland gered met hun geniale vondst van het toenmalige Swatch horloge en nu zijn ze gekomen met een horloge dat wederom de horlogewereld op zijn kop zet. Om het te zeggen in het credo van Swatch: ‘simplify and innovate’.
De Sistem51 is een automatisch mechanisch uurwerk dat uit slechts 51 onderdelen bestaat. Dit is mogelijk door een gesimplificeerd en meer efficiënt ontwerp. In de wetenschap dat de meeste andere mechanische horloges minstens twee tot drie keer zoveel onderdelen (sommige hebben er zelfs meer dan 600) hebben wordt duidelijk wat een knap ontwerp de Sistem51 is.

De onderdelen van de Sistem51 zijn aan elkaar gelast waardoor ze een geheel vormen dat vastgemaakt zit aan een centrale schroef. De vergelijking kan gemaakt worden met Copernicus toen hij de zon plaatste in het centrum van het zonnestelsel; dit veranderde volledig de manier waarop we tegen het leven aankijken en het begrijpen. De Sistem51 is een Copernicaans idee in de huidige tijd.

De Sistem51 is het eerste mechanische uurwerk ter wereld waarvan de assemblage voor 100% geautomatiseerd is. Het high-tech echappement heeft geen regulator; de instelling ervan vindt plaats in de fabriek met behulp van een laser en dit maakt het handmatig aanpassen van het tempo, iets dat bij andere mechanische horloges moet gebeuren, overbodig. De gangreserve van de Sistem51 bedraagt 90 uur.
Het uurwerk van de Sistem51 is volledig gemaakt van ARCAP, een legering van koper, nikkel en zink, dat uitzonderlijke anti-magnetische kenmerken heeft. Alle onderdelen van het uurwerk zitten hermetisch afgesloten in de kast zodat vocht, stof en andere objecten van buitenaf niet kunnen interfereren met de werking van het uurwerk.

Een laatste verrassing van de Sistem51 is zijn transparantie. Andere automatische horloges worden aangedreven door een oscillerende rotor; de rotor van de Sistem51 is een doorzichtige schijf die in beide richtingen draait rond de centrale schroef. Deze constructie zorgt voor een fascinerend zicht op de onderdelen van het uurwerk die naar wens bedrukt kunnen worden met een oneindige hoeveelheid afbeeldingen. De Sistem51 is derhalve niet alleen technisch zeer interessant maar ook op het gebied van het design.
Tenslotte is de Sistem51 100% Swiss Made wat natuurlijk een belangrijk verkoopargument is.

Met de Sistem51 is de discussie begonnen waarom iemand nog vele duizenden euro’s zou gaan betalen voor een mechanisch horloge met honderden onderdelen terwijl deze ook nog eens een afwijking in de tijd van seconden per dag heeft. De eerste prijzen die voor de Sistem51 genoemd worden liggen rond de $ 135.
Persoonlijk zou het me niet verbazen als een belangrijk deel van de Zwitserse horloge industrie zou verschuiven in de richting van het concept Swatch Sistem51 maar dat de handgemaakte, prachtig bewerkte mechanische horloges evenzeer hun bestaansrecht zullen behouden. Het is net als bij boeken: de e-reader krijgt een steeds groter marktaandeel maar er zullen altijd liefhebbers blijven voor schitterende, op papier gedrukte boeken.

Jaap Bakker

Afb.: 1950 Ferrari 125

Afb.: 2013 Ferrari F138

Ferrari is het enige merk dat sinds de start van de F1 in 1950 onafgebroken heeft deelgenomen aan deze competitie. In 1951 bezorgde de onlangs overleden Froilan Gonzalez de Scuderia Ferrari de eerste overwinning in de Britse Grand Prix.

Afb.: plattegrond van het circuit van Zolder in België

In 1979 en 1982 vonden per toeval op het circuit van Zolder de twee uitersten van de Formule 1 plaats, grote vreugde en immens verdriet. De auto’s waren respectievelijk de 312 T4 en de 126 C2, de coureurs Jody Scheckter en Gilles Villeneuve.

GRAND PRIX van BELGIE 1979

– Jody David Scheckter (29 januari 1950 in East London, Zuid-Afrika) reed in het seizoen van 1979 samen met Gilles Villeneuve voor Ferrari in de Formule 1.

Scheckter debuteerde in de Formule 1 in 1972 op het circuit van Watkins Glen in een McLaren. Hij reed zelfs op de derde plaats maar spinde toen en eindigde als negende. Zijn derde race, in Frankrijk, won hij bijna voordat hij een crash had met Emerson Fittipaldi, de regerend wereldkampioen. Deze zei na afloop van de race:”This madman is a menace to himself and everybody else and does not belong in Formula 1.”
In zijn volgende race, de Britse Grand Prix op Silverstone, was Scheckter betrokken bij een grote crash waarbij meer dan 10 auto’s uitvielen. De Grand Prix Drivers Association eiste dat hij direct verwijderd zou worden maar uiteindelijk gingen ze akkoord met het voorstel van McLaren dat hij 4 races niet zou starten.
In de training voor de Amerikaanse Grand Prix op Watkins Glen in 1973 crashte de Fransman Francois Cevert in zijn Tyrrell en Scheckter reed op dat moment achter hem. Scheckter rende uit zijn McLaren naar het wrak van Cevert en trachtte hem uit de auto te krijgen. De Fransman was echter doormidden gesneden door een slecht geïnstalleerde Armco barrière en direct overleden. Het ongeluk maakte diepe indruk op Scheckter en zorgde ervoor dat hij zich achter het stuur veel volwassener gedroeg en dat hij geen onverantwoordelijke acties meer ondernam.
Via Tyrrell (dat in 1976 de meest radicale auto uit de F1 geschiedenis introduceerde, de P34 met zes wielen) en Wolf, kwam Scheckter in 1979 bij Ferrari terecht om samen met Gilles Villeneuve in de 312T4 te gaan strijden om het wereldkampioenschap.

– De 312T4 was de auto waarmee Ferrari zich had ingeschreven voor het seizoen van 1979 in de Formule 1.

De 312T4 was een doorontwikkelde versie van de 312T waarvan de ontwikkeling startte in 1974. Mauro Forghieri was in die tijd verantwoordelijk voor alle Ferrari F1 auto’s. Hij besefte dat het 312B3 chassis niet meer voldeed en dat het tijd was om radicaal in een andere richting te gaan denken.
De 312T had een stalen buizenframe bedekt met aluminium panelen zoals gangbaar was in de F1. Er waren echter vele nieuwe ontwerp details aangebracht en de meest interessante hiervan was de dwarsgeplaatste versnellingsbak, de ‘T’ in de naam van de auto stond voor ‘Trasversale’. Op deze manier kon de versnellingsbak geplaatst worden voor de achteras wat gunstig was voor het zwaartepunt van de auto. De wielophanging was ook geheel veranderd ten opzichte van de 312B3 en de voorkant van het chassis was veel smaller. Het rijgedrag van de 312T was neutraal, hij had niet te kampen met het persisterende onderstuur van de 312B3. Na het seizoen van 1974 maakte Niki Lauda vele testkilometers in de 312T.
De belangrijkste ontwikkeling voor het seizoen van 1979 was dat Forghieri zich realiseerde dat hij, in navolging van Lotus, een grond effect auto moest ontwerpen. De monocoque van de 312T4 was ontworpen om zo smal mogelijk te zijn, dit kwam het grond effect zoveel mogelijk ten goede, maar het geheel werd beperkt door de breedte van de platte 12 cilinder motor. Het vermogen van de auto bedroeg ongeveer 515 pk.

Afb.: poster voor de Grand Prix van België in 1979

– De Grand Prix van België in 1979 werd op het circuit van Zolder verreden op zondag 13 mei. De training werd, geheel volgens verwachting, gedomineerd door de twee Ligier’s van Jacques Laffite en Patrick Depailler. De Ferrari’s van Villeneuve en Scheckter stonden respectievelijk op positie 6 en 7.

Afb.: de deelnemerslijst van de Belgische Grand Prix in 1979

Bij de start pakte Depailler de leiding met Alan Jones, die Nelson Piquet had ingehaald, tweede. Achter Piquet lag Lafitte en vijfde was Clay Regazzoni in de Williams. In de 2e ronde raakten zowel Scheckter als Villeneuve (moest de pits in voor een nieuwe neusvleugel) de auto van Regazzoni maar beide bleven in de race. Vanaf dat moment begon Scheckter aan een gestage opmars. Binnen korte tijd haalde hij Andretti en Piquet in. In ronde 47 reed Depailler op kop maar hij schoof door onderstuur de baan af de vangrails in. Lafitte had hierdoor weer de leiding maar Scheckter op de 2e plaats naderde met rasse schreden en in ronde 54 pakte Scheckter definitief de leiding om na 70 rondes als winnaar afgevlagd te worden. Villeneuve was in de 69e ronde uitgevallen met een lege tank.
Jody Scheckter werd wereldkampioen F1 in het jaar 1979.

Afb.: Jody Scheckter die in de Ferrari 312T4 wordt afgevlagd als winnaar van de Grand Prix van België in 1979

GRAND PRIX van BELGIE 1982

– Joseph Gilles Henri Villeneuve (18 januari 1950 in Saint-Jean-sur-Richelieu, Quebec, Canada – 8 mei 1982 in Leuven, België) reed in het F1 seizoen 1982 in de Ferrari 126C2 samen met teamgenoot Didier Pironi.

Gilles Villeneuve debuteerde in de F1 in 1977 bij de Britse Grand Prix waar hij zich als 9e kwalificeerde in Mclaren’s oude M23. De Britse pers was direct enthousiast over Villeneuve zoals bleek het commentaar van John Blunsden in The Times:”Anyone seeking a future World Champion need look no further than this quietly assured young man.”
Ondanks deze flitsende start wilde McLaren niet verder met Villeneuve (“was looking as though he might be a bit expensive”) en was hij in onzekerheid over het volgende seizoen.
De Canadees Walter Wolf, voor wie Villeneuve in de Can-Am had gereden, overwoog hem een stoeltje te geven bij Wolf Racing maar veel belangrijker was dat Wolf hem had aangeraden bij Enzo Ferrari. In augustus 1977 vloog Villeneuve naar Italië om Ferrari te ontmoeten. Villeneuve deed Enzo Ferrari direct denken aan de vooroorlogse Europese kampioen Tazio Nuvolari en Ferrari zei daarover het volgende:”When they presented me with this ‘piccolo canadese’, this minuscule bundle of nerves, I immediately recognised in him the physique of Nuvolari and said to myself, let’s give him a try.”
De start van Villeneuve bij Ferrari verliep niet rimpelloos. Bij de testritten op Fiorano maakte hij relatief veel fouten en in de Grand Prix van Japan in 1977 had hij een aanrijding met Ronnie Peterson waarbij een toeschouwer en een marshall omkwamen en tien toeschouwers gewond raakten. Overigens trof Villeneuve hierbij geen blaam.
Het seizoen van 1978 startte voor Villeneuve moeizaam waarbij hij vooral problemen had met de Michelin banden. Gaandeweg het jaar ging het echter steeds beter en Villeneuve wist de laatste Grand Prix van het seizoen, nota bene deze van Canada, te winnen. Tot op dit moment is hij de enige Canadees die zijn thuisrace wist te winnen.
In 1979 maakte de Ferrari 312T4 de dienst uit. Aan het einde van het seizoen was Villeneuve’s teamgenoot Jody Scheckter wereldkampioen F1 en Villeneuve was tweede geworden op slechts 4 punten achterstand. In de vrijdag training voor de laatste GP van het seizoen, deze van de USA, was het kletsnat en liet Villeneuve zien hoe getalenteerd hij was. Gedurende de hele sessie was hij consistent 9 tot 11 seconden sneller dan alle andere coureurs en Scheckter zei na afloop van de training dat hij domweg niet begreep hoe dit mogelijk was.
Het seizoen van 1980 was een complete ramp voor Ferrari. De 312T5 schoot ernstig tekort op het vlak van de down force en het ground effect en het hele team scoorde maar een paar punten.
Voor het jaar 1981 had Ferrari haar eerste F1 auto met een turbo motor ontwikkeld, de 126C. De motor was enorm sterk maar de auto werd geplaagd door een slechte wegligging. Villeneuve’s nieuwe teamgenoot was Didier Pironi.
Harvey Postlethwaite, die door Ferrari was ingehuurd om de 126C2 voor 1982 te gaan ontwikkelen, zei het volgende over de 126C:
“That car…had literally one quarter of the downforce that, say Williams or Brabham had. It had a power advantage over the Cosworths for sure, but it also had massive throttle lag at that time. In terms of sheer ability I think Gilles was on a different plane to the other drivers. To win those races, the 1981 GPs at Monaco and Jarama — on tight circuits — was quite out of this world. I know how bad that car was.”

– De auto waarmee Ferrari zich had ingeschreven voor het seizoen 1982 in de F1 was de 126C2.

Dankzij Postlethwaite zagen de zaken er voor 1982 een stuk zonniger uit. De turbo motor was verder ontwikkeld en een stuk betrouwbaarder geworden. Het chassis was volledig nieuw, Ferrari’s eerste volledige monocoque chassis bestaande uit honeycomb aluminium panelen. Kleiner en ranker, had de 126C2 een veel beter weggedrag dan de 126C.
Gedurende het seizoen werd de auto verder ontwikkeld waarbij veranderingen aan de vleugels en het bodywork werden uitgeprobeerd en de motor verder werd opgevoerd; voor de training was 659 pk beschikbaar en voor de race ongeveer 600 pk. De voorwielophanging werd tijdens het seizoen veranderd van ‘rocker arm’ in een ‘pull-rod’ type dat meer gestroomlijnd was. De dwarsgeplaatste versnellingsbak werd vervangen door een smallere, longitudinale bak om ervoor te zorgen dat de luchtstroom onder de side pods ongestoord verliep zodat het grondeffect maximaal was.

– Op 8 mei 1982 was de training voor de Grand Prix van België op het circuit van Zolder.
Pironi had een tijd neergezet die 0.1 sec sneller was dan die van Villeneuve en recht gaf op de zesde plaats. Villeneuve was ook op de baan en door sommigen werd gezegd dat hij specifiek bezig was Pironi’s tijd te verbeteren. De race ingenieur van Ferrari, Mauro Forghieri, beweerde echter dat hij, weliswaar met een behoorlijke snelheid, op weg was naar de pits.
Met nog 8 minuten training te gaan kwam Villeneuve over de hobbel na de eerste chicane en naderde hij Jochen Mass die veel langzamer door Butte, de linkerbocht voor de dubbel rechtse Terlamenbocht, reed. Mass zag Villeneuve in zijn spiegels en ging naar rechts om de Canadees op de racelijn door te laten. Villeneuve ging op dat moment ook naar rechts en hij raakte de achterkant van de auto van Mass. Villeneuve werd gelanceerd met een snelheid van 200 tot 225 km/u en hij vloog meer dan 100 meter door de lucht voordat zijn auto zich met de neus de grond in boordde en verder uit elkaar viel door een salto beweging aan de kant van de baan. Villeneuve, die nog steeds in zijn stoeltje zat maar zijn helm verloren had, werd uiteindelijk nog 50 meter uit het wrak geworpen en belandde in het hekwerk van de Terlamenbocht.

Een aantal coureurs parkeerden hun auto’s langs de kant en snelden naar de plaats van het ongeluk. John Watson en Derek Warwick bevrijdden Villeneuve, het gezicht blauw, uit het hekwerk. Binnen 35 seconden was de arts ter plekke die vaststelde dat Villeneuve niet ademde hoewel hij wel een pols had. Villeneuve werd geintubeerd en zo naar het medisch centrum op het circuit gebracht. Later werd hij per helikopter overgebracht naar het Universitaire Ziekenhuis St. Raphael in Leuven waar werd vastgesteld dat Villeneuve een fatale nekfractuur had opgelopen. Op de IC werd hij nog in leven gehouden om zijn vrouw de kans te geven afscheid te nemen. De artsen van het St. Raphael hadden nog specialisten van over de wereld geraadpleegd maar ‘s avonds om 9.12 uur overleed Gilles Villeneuve.

Afb.: het zogenoemde ‘Kankerinstituut’ dat in 1928 in Leuven gesticht werd en wat de voorloper was van het latere UZ St. Raphael

Jaap Bakker